Ćwiczenia słuchu fonematycznego

Ćwiczenia z wykorzystaniem dźwięków mowy – ćwiczenia słuchu fonematycznego

Słuch fonematyczny to umiejętność odbioru, różnicowania dźwięków mowy. Dzięki niemu słyszymy różnice pomiędzy dźwiękami sobie bliskimi, np. /p/ i /b/, /k/ i /g/, /d/ i /g/, co z kolei pozwala nam odróżnić wyrazy podobnie brzmiące, np. półka : bułka, kura : góra, dama : gama. Osobom dorosłym wyrazy te wydają się łatwe, jednak niektórym dzieciom mogą sprawiać trudność. Powyższe przykłady pokazują, że poprawne różnicowanie dźwięków jest warunkiem niezbędnym dla pełnego rozumienia wypowiedzi słownych, a także dla prawidłowej realizacji dźwięków. Dziecko będzie mówiło, np. „kasa” zamiast „kasza”, „tacka” zamiast „taczka”.

Przykłady ćwiczeń słuchu fonematycznego:

– różnicowanie wyrazów
zadaniem dziecka będzie wskazanie odpowiedniego obrazka zgodnie z wypowiedzianym przez nas poleceniem. Podawane przez nas nazwy muszą być zbliżone do siebie brzmieniem. Młodszym dzieciom przygotowujemy zestawy dwu obrazkowe, starszym przygotowujemy cztery obrazki. Jeżeli zestaw czterech obrazków okaże się za trudny, wracamy do dwóch obrazków. Wyjaśniamy co przedstawiają obrazki: „Zobacz, to jest półka. Na półce możemy przechowywać książki. To półka (powtarzamy) półka, półka.” „To jest bułka. Bułki możemy kupić w piekarni. To bułka, bułka”. Po wyjaśnieniu przystępujemy do ćwiczenia: „Pokaż gdzie jest bułka-półka-bułka-bułka-półka”. Sprawdzamy kilkakrotnie czy dziecko odróżniło wyraz „półka” i „bułka”. Powtarzanie kilkakrotne tych wyrazów pokazuje różnice w ich brzmieniu. Poprzez wskazanie odpowiedniego obrazka – różnicę znaczenia. Pytań nie należy poszerzać, np. do pary wyrazów wazy : waży „Pokaż, gdzie pani waży jabłka?” tak skonstruowane pytanie jest podpowiedzią, który obrazek dziecko ma wskazać. Przykładowe pary wyrazów do ćwiczeń:

szale : sale
kosz : kos
piece : piecze
tacka : taczka
półka : bułka
Tomek : domek
nosze : noże