20 maja 2019

Ćwiczenia służące wspomaganiu mowy

Prawidłowy stan mowy uwarunkowany jest funkcjonowaniem narządu słuchu i mowy. To one zapewniają prawidłowe rozumienie wypowiedzi słownych i ich tworzenie. Na rozwój mowy wpływa również sprawność intelektualna, przebyte doświadczenia oraz wzorce czerpane ze środowiska. Żeby zapewnić więc dziecku prawidłowy rozwój (jeżeli nie występują defekty wymagające interwencji specjalisty) warto podejmować następujące ćwiczenia:

Ćwiczenia słuchowe z wykorzystaniem bodźców niewerbalnych, uczą koncentrowania uwagi na sygnałach słuchowych i analizowania tego co się słyszy, przygotowują do zadań polegających na uważnym słuchaniu i różnicowaniu bodźców docierających do dziecka. Przykłady ćwiczeń z wykorzystaniem bodźców niewerbalnych:

– rozpoznawanie dźwięków instrumentów: kładziemy przed dzieckiem trzy rodzaje instrumentów, nazywamy je, prezentujemy dźwięk, pozwalamy dziecku zagrać na każdym z nich. Dziecko odwraca się, a my podajemy jeden dźwięk. Pytamy dziecko, jaki instrument słyszało? Po odpowiedzi pozwalamy dziecku grać na tym instrumencie. Dla urozmaicenia ćwiczenia można zamienić się rolami. Dziecko prezentuje dźwięk, dorosły odgaduje, który to instrument.
– rozpoznawanie głosów zwierząt: np. szczekania psa, muczenia krowy, gdakania kury, rżenia konia, piania koguta, gęgania gęsi. Głosy mogą być nagrane bądź podawane w wykonaniu osoby przeprowadzającej ćwiczenie. Zaczynamy od prezentowania jednego dźwięku, dodajemy kolejny. Możemy spytać o kolejność usłyszanych dźwięków, prosimy o naśladowanie podanych głosów.
– rozpoznawanie różnych dźwięków z otoczenia: kładziemy przed dzieckiem: szeleszczący papier, dwa kubeczki: jeden posty, drugi napełniony wodą. Dziecko obserwuje nas, a my prezentujemy następujące dźwięki: szelest papieru, darcie papieru, dźwięk przelewanej wody. Dziecko odwraca się do nas plecami my podajemy jeden dźwięk, pytamy co słyszało? Jeżeli ćwiczenie okaże się łatwe, dodajemy drugi, trzeci dźwięk. Pytamy o kolejność dźwięków. Prosimy o powtórzenie czynności wywołującej dźwięki.
– rozpoznawanie dźwięków wysokich i niskich: potrzebujemy instrument, który będzie wydawał dźwięki niskie, np. bębenek i wysokie, np. flet. Gdy gramy długi, niski dźwięk, prezentujemy scenkę, że ?ptak leci nisko nad ziemią?, kiedy gramy wysoki dźwięk, ?ptak leci wysoko?.
– różnicowanie liczby dźwięków: potrzebny nam będzie bębenek, lub inny instrument, który umożliwi zaprezentowanie kilku dźwięków o tej samej wysokości. Jeżeli do dyspozycji nie ma żadnego instrumentu, wystarczy ołówek, którym uderzać będziemy o blat stołu. Użycie instrumentów z pewnością uatrakcyjni ćwiczenie. Elementami pomocniczymi są kolorowe kółeczka, klocki, itp. Podajemy jeden dźwięk i kładziemy przed dzieckiem jedno kółeczko. Mówimy: słyszeliśmy jeden dźwięk. Potem gramy dwa dźwięki i kładziemy dwa kółeczka. Liczymy dźwięki i kółeczka. Dziecko odwraca się, uderzamy w bębenek, pytamy ile dźwięków słyszało. Dziecko wybiera odpowiednią liczbę elementów. Jeżeli ćwiczenie zostanie prawidłowo wykonane, zwiększamy liczbę dźwięków. Jest to zabawa, która nie tylko uczy różnicowania dźwięków, kojarzenia ilości bodźców słuchowych z bodźcami wzrokowymi, ale także wprowadza umiejętność liczenia.